Peygamberler, Allah'ın yasak kıldığı büyük-küçük bütün günahlardan uzaktırlar. Kasden asla kusur işlemezler. Allahu Teala onları temiz bir fıtratta yaratmış, kendilerini azap veya kınamayı gerektirecek bütün kusur, günah ve boş işlerden uzak tutmuştur.

Allahu Teala peygamberleri insanlığın önüne örnek kul olarak koymuş ve: "Her konuda buna uyun, emirlerine tabi olun ki sizi seveyim" buyurmuştur. Eğer bir peygamber hata edip kusur işlese, ona uyanlar da aynı kusuru işlemiş olurlardı. Bu mümkün değildir. Çünkü o zaman Allahu Teala için caiz ve mümkün olmayan bir durum ortaya çıkar. Şöyle ki; Cenab-ı Hakk'ın, önce kullarına: "Bu peygamberime her konuda uyun" emrini verip, sonra da: " Niçin ona uyup da bu kusuru işlediniz?" diye kullarını hesaba çekmesi azamet ve şanına layık değildir. Bu, ilahi ilim ve hikmete terstir. Olmamıştır, olması düşünülemez. Öyleyse, kendilerine uyulma emri verilen peygamberler Allahu Teala'ya karşı kusur işlemekten uzaktırlar.

Ancak, Allahu Teala, insan ve kul olduklarını göstermek, ilah olmadıkların isbat etmek için bütün peygamberlerine makamlarına göre bir nevi hata olan fakat azap ve kınamayı gerektirmeyen bazı kusurları işletmiştir. Buna "zelle" denir. Bu zelleler ya unutma, ya yanılma, ya da içtihat esnasında olmuştur.

Peygamberler, vahiy inmeyen bir konuda içtihad etme yetkisine sahiptir. O durumda içtihad edip doğruyu bulmaya ve ortaya koymaya çalışır. Ancak peygamberler yapılması güzel olan bir kaç doğru arasında bir tercih yaparken bazen Allahu Teala'nın murad etmediği bir şeyi tercih etmişler, en evlayı bulmada yanılmışlar, fakat Allah tarafından derhal uyarılıp düzeltilmişlerdir. Esasında onların mubah ve doğrular içinde yanılması da güzeldir, çünkü vardıkları sonuç, yaptıkları iş sonuçta doğrudur; fakat Allah'ın muradı o olmadığı için peygamberine "onu terket şunu yap" şeklinde uyarı yapmıştır. İradeli olarak bundan öte peygamberlerden bir hal meydana gelmemiştir.

Kur'an ve sünnette peygamberlerin tevbe, ağlama, af için Allahu Teala'ya yalvarma haberleri nakledilmiştir. Peygamberlerden bazıları "Ya Rabbi ben kendime zulmettim, beni bağışlamazsan helak olurum" diye inlemiştir. Bütün bunlar, bizim bildiğimiz ve işlediğimiz kusurlardan dolayı değildir. Onlar, devamlı ilahi huzurda, mukarrabun makamında, çok has dairede bulunmaktadırlar. Bunun yanında çok nazik, çok temiz, çok şerefli bir emanet taşımaktadırlar. Peygamberler o makam ve vazifeye göre uygun düşmeyen çok küçük kusurları çok büyük hata gibi görüp tevbe etmişlerdir. Bunu arifler şöyle ifade ederler:

"Hasenâtu'l-ebrar seyyiâtu'l-mukarrabun olur" Yani iyi insanların güzel amelleri, mukarrabun makamında bulunan yüksek velayet sahipleri için kusur sayılır, arif ondan günah gibi sakınır, içine düşünce tevbe eder istiğfara sarılır.

Ayrıca peygamberlerin tevbesinin bir sebebi de Allahu Teala'ya kulluk ve ibadetlerini yetersiz bulmalarındandır. Rasulullah (s.a.v) Efendimizin: "Ey insanlar! Allah'a tevbe ediniz. Şüphesiz ben, günde yetmişten fazla, (bir rivayette yüz defa) Allah'a tevbe ediyorum." (Buhari, Deavât, 3; Müslim, Zikr, 42.) sözüyle:

"Kalbimi (nûrânî de olsa bir takım) perdeler kaplar ve bu sebepten dolayı Allah Teala'ya günde yüz defa istiğfar ederim." (Müslim, Zikr, 41; Ebû Dâvud, Vitr, 26) sözünün manası budur.

Peygambelerin bazı dünya işlerinde yanılması, ben bilmiyorum demesi, bilmediği bir sanatı birisinden sorup öğrenmesi mümkündür. Çünkü peygamberin asıl vazifesi dünyayı değil, insanı ıslah etmek; ümmetine ziraatı değil, insanlığı öğretmektir.

Peygamberlerin bulundukları yüksek makama ve şerefli hallerine göre kusur sayılacak bazı zellelere düşürülmelerinin hikmeti şudur:

Allahu Teala yüce zatının her türlü noksanlık, ayıp ve kusurlardan uzak bulunduğunu, bu sıfatında da tek olduğunu, kendisinin hiçbir konuda ortağı ve benzerinin olmadığını göstermek istemiş ve peygamber de olsa her kuluna bir çeşit kusur işletmiştir. Kusursuz kul yoktur sözünün manası budur. En doğrusunu Allahu Teala bilir.