Cebrail (a.s): Meleklerin reisidir. Sidre-i Münteha'da bulunur. Melekler içinde Allahu Taela'ya en yakın melektir. Meleklere ve insanlara ulaştırılacak ilahi emir, hüküm ve haberleri ulaştırır. Vahiy meleğidir. Kur'an'da ismi Cibril olarak geçmektedir. (Bakara, 97, 98; Tahrim, 4.)

Kendisine Kur'an-ı Hakim'de "Ruh", "Ruhu'l-Emin", "Ruhu'l-Kudüs" isimleri verilmiştir.( Sırayla bkz: Kadir Suresi, 4; Şura, 193-194; Bakara, 87.)

Onun "en-Namusu'l-Ekber", "Ruhullah"gibi isimleri de mevcuttur. Peygamberlere Allahu Teala'dan aldığı ilahi emir, hüküm ve ayetleri getirir, tebliğ eder. Ayrıca gökte ve yerdeki mühim işlerde görevi vardır. Melekler meclisinin reisidir. Bu meclise "Mele-i A'la" denir. Hz Cebrail (a.s) büyük bir kuvvet ve kudret sahibdir. Güvenilir, şerefli bir elçidir. Mümin ve muttakilerin dostudur. Mü'minlere gönderilen ilahi yardımlarda meleklerin başında bulunur.

Mikail (a.s): Tabiat olaylarını sevk ve idare ile görevli bir melektir. Yağmurun yağması, bitkilerin yetişmesi, rızıkla-rnı dağıtılması gibi işlerde emrindeki meleklere reislik yapar. Allahu Teala, Kur'an-ı Hakim'de Hz. Mikâil'i zikretmiş, ona düşman olanın kafir olup Allah'ın gazasına uğrayacağını belirtmiştir. (Bakara, 98.)

Bir gün Rasulullah (s.a.v) Efendimiz, Hz. Cebrail'e: "Ne oluyor, ben Mikâil'in güldüğünü hiç görmedim" diye sorunca, Cebrail (a.s): " Cehennem yaratıldıktan sonra Mikail hiç gülmedi."cevabını verdi. (Ahmed, Müsned, III, 224; İbnu Abdilberr, et- Temhid, V, 9.)

İsrafil (a.s): israfil, şan ve şeref manalarına gelir. İsrafil (a.s) kıyametin kopuşunu ilan edecektir. Bu ilanı "sûr" denilen boru şeklindeki alete üfleyerek yapacaktır. Allah'ın emriyle ilk üfleyişte kıyametin dehşeti başlar ve bütün canlılar ölüp yerlere serilir. İkinci üfleşyişte bütün insanlar kabirlerinden dirilir ve hesap için alemlerin Rabbinin huzuruna sevkedilirler. (Hakemi, Mearicü'l-Kabul Şerhu Süllemü'l-Vusul, l, 70. )

Ayet-i kerimede yüce Rabbimiz sur'a üfürülüşü şöyle haber vermiştir: "Sur'a üfürülünce, Allah'ın dilediklerinden başka, göklerde ve yerde ne varsa hepsi ölecektir. Sonra

ona bir daha üfürülünce hepsi ayağa kalkıp ne olacağını beklerler."(Zümer 68)

 Azrail (a.s): Ölüm meleğinin özel adıdır. Kur'an-ı Hakim'de ismi "ölüm meleği" olarak geçmektedir. Ölen bir kimsenin ruhunu alırken yanındaki görevli yardımcı meleklerle birlikte gelir ve Allahu Teala'nın emrettiği şekilde ruhu çekip alır. Yüce Rabbimiz ölüm meleğinin vazifesini şöyle haber vermektedir:

"Rasülüm de ki: Sizin için görevlendirilen ölüm meleği canınızı alır ve siz Rabbinize döndürülürsünüz."(Secde 11)

"Sizden birisine ölüm gelince görevli elçilerimiz onun canını alırlar. Bu işte asla bir kusur ve gevşeklik yapmazlar."(En�;;;am 61)

Ölüm meleği ve yanında görevli melekler herkese ayrı bir suret ve şekilde gelirler. Cenab-ı Hakk'ın dostları olan mü'minlerin canını alırken güzel yüzlü olurlar, yumuşak davranırlar, selam verirler, "korkma, biz senin dostlarınız" derler, kolayca ruhunu alırlar. Kafir, münafık ve zalim insanların canını alırken sert davranırlar, korkulacak bir surette olurlar, canını zorla çekip çırarırlar.

Yüce Mevla'dan hayırlı ve kolay bir ölüm taleb ederiz.

Rahman ve Rahim olan Yüce Rabbimiz en büyük meleğinden en küçük meleğine kadar birçok melekleri insan oğlunun işleri ile görevlendirmiş, onlara bir çok vazife vermiştir. Dört büyük melekten başka insanların dünya ve ahi-rette hayatında beraber olup görev yapan melekler vardır. Bunların bir kısmını kısaca tanıtalım:

 Hafaza melekleri: Yüce Rabbimiz onları bize şöyle tanıtmıştır:

"İnsanın önünde ve arkasında Allah'ın emriyle onu koruyan, devamlı takib eden melekler vardır."(Ra�;;;d 11)

Bu melekler, insanları tehlikelerden muhafaza ile görevlidirler. Uyku ve uyanıklık hallerinde onunla beraberdirler; ancak gerçekleşmesi kesin olan ilahi kader hükmünü icra edeceği zaman, melekler kenara çekilir, gelen şeyle kulu başbaşa bırakırlar. (ibnu Kesir, Tefsir, IV, 438; Hakemî, Meâricü'l-Kabul, l, 71)

 Yazıcı melekler: Bunlara "Kirâmen Katibîn" denir. İnsanların amellerini, hayır ve şer bütün işlediklerini yazmakla görevlidirler. Yüce Rabbimiz bu meleklerden şöyle haber vermektedir:

"Hiç şüphesiz sizin üzerinizde bekçiler vardır. Onlar şerefli yazıcı meleklerdir. Sizin yaptıklarınızı bilirler."(İnfitar 10-12) "Her 1 insanın biri sağında birisi solunda olmak üzere her şeyi kaydeden iki yazıcı melek mevcuttur."(Kâf, 17.)

Bu konuda Hz. Rasulullah (s.a.v) Efendimiz buyurmuştur ki: "iyilikleri yazan melek insanın sağında bulunur. Kötülükleri yazan melek ise sol tarafında bulunur. Sağdaki melek soldaki meleğin idarecisidir. Kul bir iyilik yaptığı zaman sağdaki melek hemen on sevap yazar. Kul bir kötülük yaptığı zaman sağdaki melek, soldaki meleğe: " Dur, hemen günah yazma, yedi saat bekle. Belki bu arada bir teşbih getirir Allah'ı zikreder veya istiğfar eder." der."76 Kul bu günahı temizleyecek hiçbir amel etmez ise, kendisine bir günah yazılır.

 Kabirde sual melekleri: Bunlara "Münker-Nekir" denir. Kabirde herkese "Rabbin kim, dinin ne, peygamberin kim, kitabın ne?" gibi sorular sorarlar. Doğru cevap veren mü'minlerin kabri cennet bahçelerinden bir bahçeye çevrilir. Cevap veremeyen kafir ve münafıkların kabri ise cehennem çukurlarından bir çukur yapılır, mahşere kadar o halde kalır. (Kabir suali ile ilgili Meclisler için bkz: Buharı', Cenaiz, 86; Müslim, Kitabu'l-Cenne, 65-70; Ahmed, Müsned, IV, 287; Hakim, Müstedrek, 1,37)

Kur'an-ı Hakim'de ve sünnet-i seniyyede meleklerin pek çok görevi anlatılmıştır. Bunlardan bazılarını şu şekilde özetleyebililiriz:

Bazı melekler ilahi izin ve destekle Arş'ı Azamı taşır.

Bazı melekler mü'minler için devamlı istiğfar eder, onların azaptan kurtulması ve selamette kalması için Allahu Teala'ya yalvarırlar.

Bazı melekler zor anlarda mü'minlerin yardımına koşar, şeytana ve düşmana karşı destek verir, kalblerini kuvvetlendirirler.

Bazı melekler zikir, ilim ve Kur'an meclislerini takib eder, onları kuşatır oradakiler için dua ve istiğfar ederler.

Bazı melekler, Rasulullah (s.a.v) Efendimize getirilen salat ve selamları kendisine ulaştırmakla görevlidirler.

Bazı melekler mü'minlerin kalblerine güzel ve hayır duygular ilham eder, onları manen desteklerler.

Bazı melekler mü'minlerin birbirilerine yaptıkları dualara "âmin" derler.

Bazı melekler mü'minlerin amellerini ilahi huzura yükseltirler, güzel hallerine şahitlik yaparlar.

Bazı melekler ölüm anında mü'minlere müjdeler verir, korku ve endişesini giderirler. Bazı melekler Allahu Teala'nın izni ile mü'minlere şefaat ederler.

Bazı melekler Cennetin kapıcılığını yaparlar. Bazı melekler Cehennem'in bekçiliğini yaparlar. Bazı melekler Cennet'te mü'minlere selam vermek için görevlidir. Bazı melekler de Cehennem'de kâfir ve münafıklara azap vermek için görevlidir.